Stadsgroen is goud waard

Stadsgroen is goud waard, las ik vandaag onder een foto in een Limburgse krant. De foto toont hoe schapen door Maastricht werden geleid en zo de natuurbeleving in de stad een extra dimensie gaven. Stadsgroen is goud waard: Dat klopt en dat heeft meerdere kanten. Letterlijk en symbolisch, direct en indirect.

Het is daarom erg jammer dat bij de meeste gemeenten weinig animo is om al dat groen te kapitaliseren. Veel van dat stadsgroen is tenslotte publiek eigendom en met belastinggeld tot stand gekomen. Dan wil je als burger toch weten wat het allemaal waard is?

De waarde van groen heeft meerdere dimensies. Daar is aan de ene kant de waarde van bijvoorbeeld een boom. Groenbeheerders en boomkwekers gebruiken daarvoor verschillende rekenmodellen. Ik gebruik zelf een rekenmodel dat is afgeleid van het Belgische VVOG model. Zo heb ik dit model recent, op verzoek losgelaten op een zestigjarige suikeresdoorn, nabij een voormalig kerkgebouw in Weert. In gezonde en ongeschonden toestand zou deze boom liefst € 19.800 waard zijn. Maar als gevolg van verkeerd snoeiwerk en verwaarlozing was de waarde gedaald naar ongeveer € 11.000.

Maatschappelijke baten

Bomen in de stad geven ook iets terug aan hun omgeving, wat we kunnen samenvatten in de term 'maatschappelijke baten'. Ook deze waarden zijn niet gering. Dat was mede voor het Ministerie van Economische Zaken reden om het rekenmodel TEEB-stad op te tuigen. Hier wordt aan de hand van een uitgebreide vragenlijst uitgerekend wat vergroening van de openbare ruimte betekent in opbrengsten en kostenbesparingen. De uitkomst van die berekening geeft de baten weer over een periode van dertig jaar. En dan gaat het vaak om substantiële bedragen. Het probleem hierbij is dat die periode geen raakvlakken heeft met de reikwijdte van lokaal beleid. Voor ambtenaren is de budgetperiode (doorgaans 1 jaar) van belang en voor het (politieke) bestuur is de regeringsperiode van 4 jaar belangrijk. 

Toch is het goed om eens te kijken hoe groen zichzelf terugbetaalt:

• Waarde van vastgoed.
  Gebouwen stijgen in waarde als ze omgeven zijn door groen. Vooral de aanwezigheid van bomen en waterpartijen leveren een substantiële waardestijging van 10% tot 15% op. Voor lokale overheden is dit belangrijk wegens de OZB. Bovendien is wonen in een groene omgeving populair, waardoor het nieuwe bewoners aantrekt. Die groei stimuleert de groei van de gemeente en daarmee ook de huizenprijzen. Kassa!
• Stressreductie.
  In een groene omgeving ervaren mensen minder stress. Dat zorgt ervoor dat men zich minder snel ziek voelt en zieken sneller herstellen. Daarnaast vergroot het de sociale veiligheid, zodat (kleine) criminaliteit justitie minder belast. Omdat mensen zich prettiger en gezonder voelen zullen ze minder aanspraak maken op zorg en WMO.
• Welzijn en gezondheid.
  Mensen gaan in een groene omgeving socialer met elkaar om. Dat vergroot tevens de sociale controle, waardoor mensen zich minder snel eenzaam voelen. Bovendien wordt de kans kleiner dat mensen zich anti-sociaal of crimineel gedragen. Zelfs pesten neemt af. Daarom pleiten wetenschappers ook voor vergroening van schoolpleinen. Dit blijkt zelfs effect te hebben op de schoolprestaties van de kinderen.
  Groen is in staat schadelijke gassen en fijn stof uit de lucht te filteren. Dit heeft direct effect op de gezondheid en daarmee de kosten voor de gezondheidszorg. En zeker niet te vergeten de ellende die ons bespaard wordt door ziekte aan hart en longen.
  In een groene omgeving is het gemiddeld enkele graden koeler dan in een betonnen omgeving, het hitte-eilandeffect. Daardoor worden op warme zomerdagen gezondheidsproblemen door hittestress voorkomen.
• Watermanagement.
  Als gevolg van klimaatverandering neemt ook de neerslag aanmerkelijk toe. Wateroverlast en volgelopen kelders komen tegenwoordig regelmatig in het nieuws. Steeds vaker vallen er ook slachtoffers door hevige neerslag en overstromingen. In Engeland en Duitsland hebben wetenschappers en (stads)bestuurders inmiddels ontdekt dat een toename van 15% aan bomen de overlast met 20% kan verminderen. Bomen zijn grootgebruikers als het om water gaat. Een volwassen boom kan op een warme zomerdag tot 300 liter water verbruiken, Populieren zelfs tot 1500 liter. Dat wordt via de bladeren verdampt. Tijdens buien houden de bladeren en de takken eveneens honderden liters water vast en binnen de wortelstructuur wordt ook nog eens veel water vastgehouden. Zo zorgen bomen voor een vertraagde afvoer van regenwater. Dit effect kan lokale overheden een substantiële kostenbesparing opleveren.
  Bomen verdampen grote hoeveelheden water. Dat blijft dus niet in de bodem, maar verplaatst zich als damp door de lucht. Die wolken  regenen verderop weer uit en voorkomen zo verdroging en zelfs woestijnvorming in het achterland. Bedenk bijvoorbeeld dat de Nijl wordt gevoed door de regenwouden in Kongo. De opstijgende waterdampen vormen wolken die naar het oosten drijven en daar uitregenen rondom het Victoriameer. 

Stadsgroen is goud waard. En dan hebben we het nog niet eens gehad over de kansen die ondernemers hebben om de populariteit van een groene omgeving uit te buiten via recreatie en horeca exploitatie. Dat schept ook nog eens arbeidsplaatsen.
Over arbeidsplaatsen gesproken, een Nederlandse onderzoekster heeft berekend dat groen op de werkplek de arbeidsproductiviteit met liefst 15% laat toenemen. 

Niet beton, maar groen maakt de samenleving welvarender.

Deze blog is een voortzetting van het boek Duurzaam groen en welzijn
Abonneer je op de nieuwsbrief: http://eepurl.com/bRSGNP
Deel dit bericht met je netwerk via onderstaande buttons.