Koolstofvrij in 2030 dankzij NBS

 In juli 2023 verscheen in Nature een onderzoeksverslag over de toepassing van Nature Based Solutions (NBS) in steden om effectief en op korte termijn koolstof- neutraal te worden. Door het toepassen van groen in steden kan de koolstofuitstoot gemiddeld met 17,4% worden verminderd. In sommige steden kan dat zelfs voor 2030 leiden tot koolstofneutraliteit. NBS heeft veel potentie om het leefklimaat in steden sterk te verbeteren en een substantiële bijdragen te leveren aan het beheersen van de klimaatverandering. Het onderzoek werd gedaan in 54 steden, wereldwijd.

Foto: Pixabay. 

Dat betekent niet dat we NBS invoeren en dan achterover kunnen leunen. De koolstofemissies door gebruik van fossiele brandstoffen moet evengoed drastisch verminderen.

Door NBS toe te passen in steden maak je daar het leven aangenamer en kan de impact op klimaatverandering wereldwijd tot 17,4% verlagen.

Nature Based Solutions is geen "one size fits all" verhaal. Het gaat om maatwerk door een mix van 5 categorieën toe te passen. Bovendien moet er rekening worden gehouden met stedenbouwkundige, ecologische en sociaaleconomische factoren.

Vier toepassingsgebieden vormen de speerpunten van NBS: Laanbeplanting, groen op of aan gebouwen, stadsparken en stadslandbouw. 

Het gebruik van fossiele brandstoffen moet evengoed drastisch verminderen.

Stadparken hebben een verkoelend effect dat vaak tot 200 meter in de omtrek reikt. Tijdens warme zomerdagen kan de temperatuur rondom bomen wel 4-7 ^oC lager zijn. Daarnaast zorgen stadsparken ervoor dat meer mensen recreëren zonder gebruik van extra energie.
Groen op of aan gebouwen zorgt voor afvang van koolstof en fijnstof direct bij de bron (woningen en bedrijven). Het zorgt verder voor energiebesparing, het beheersen van het binnenklimaat en beschermt de gebouwen waardoor deze langer meegaan.
Laanbeplanting zorgt voor meer veiligheid op de wegen, koeler wegdek en afvang van koolstof, stikstof en fijnstof bij de bron. Deze factoren verminderen tevens het hitte-eilandeffect. 
Ook stadslandbouw zorgt voor vastleggen van koolstof en stikstof bij de bron. Het levert bovendien verse voedingsmiddelen op, die niet van elders aangevoerd moeten worden. In veel steden is stadslandbouw al economisch levensvatbaar gebleken.

NBS zorgt daarnaast voor andere positieve effecten in de steden: Het stimuleert de gemeenschapszin. Zorgt voor meer welzijn en sociale veiligheid. Ook de biodiversiteit profiteert van NBS. Kortom, een gezonder leefklimaat, meer welvaart en meer welzijn.

Plant meer (vooral inheemse) bomen in en rondom steden!

Deze blog is een voortzetting van het boek Duurzaam groen en welzijn - Gratis voor donateurs van Stichting Groen Weert. (www.groenweert.nl).
Deel dit bericht met je netwerk via onderstaande buttons.

Klimaatwetenschappers vergeten de CO2 opslag door bodemschimmels

 Vrijwel alle planten (en bomen) leven in symbiose met mycorrhiza, bodemschimmels die de planten helpen voedingsstoffen als stikstof en fosfor uit de bodem te halen. In ruil daarvoor voorzien de planten hun partners van suikers, feitelijk koolstof die ze uit de lucht halen. Daarom besloot men op de Universiteit van Kaapstad om dat ruilproces eens nader te bestuderen de omvang van overdracht uit te rekenen. De uitkomst is dat wereldwijd meer van 13 gigaton aan CO2 aan de mycorrhiza wordt overgedragen.

Foto: Pixabay

Planten (en bomen) gedijen optimaal door samenwerking met bodemschimmels. Voor sommige soorten is die symbiose zelfs voorwaarde om te kunnen groeien. Dat kost de planten wel wat, in ruil voor o.a. stikstof en fosfor krijgen de mycorrhiza een deel van de in bladeren geoogste koolstof. Gemiddeld liefst 36% van die oogst gaat naar de schimmels, die de koolstof in hun eigen structuur en de bodem vasthouden.

Nu is het zo, dat afstervende planten geleidelijk de opgeslagen koolstof teruggeven aan de atmosfeer. Maar door de deal met de bodemschimmels is dat maar twee-derde van de oorspronkelijke opname. De resterende een-derde aan koolstof blijft in de bodem, in elk geval zolang de mycorrhiza in leven blijven. Een goede reden om deze essentiële bodemschimmels te koesteren en te zorgen dat ze zich substantieel vermeerderen. Alleen, die bodemschimmels kunnen niet overleven zonder de innige samenwerking met planten. En bomen zijn nu eenmaal planten die op dit proces de grootste impact hebben.

Plant meer bomen!

Die 13 gigaton CO2 is ongeveer 36% van de mondiale jaarlijkse uitstoot door gebruik van fossiele brandstoffen. Dat scheelt nogal wat. Daarom is een pleidooi voor de aanplant van meer bomen nog urgenter geworden.

Deze blog is een voortzetting van het boek Duurzaam groen en welzijn - Gratis voor donateurs van Stichting Groen Weert. (www.groenweert.nl).
Deel dit bericht met je netwerk via onderstaande buttons.

Laat paddestoelen in je kamer groeien en je hebt een gratis airco

Over schimmels en paddenstoelen leren we steeds nieuwe dingen. Zo hebben wetenschappers bij toeval ontdekt dat schimmels, met name paddestoelen, een ingebouwd airco systeem hebben.  Tijdens de corona crisis waren de onderzoekers bezig met het testen van een nieuwe warmtebeeldcamera. Ze richtten het apparaat onder andere op wilde paddestoelen en ontdekte dat deze allemaal een lagere temperatuur hadden dan hun omgeving. Bij elke opname kleurde het object, de zwam, blauw. Metingen lieten zien dat de schimmels gemiddeld 2,9 graden Celsius  (1,4 - 5,9 graden) kouder waren dan hun omgeving. En dat bij iedere omgevingstempratuur tot (bijna) het vriespunt.

De onderzoekers keken ook naar andere schimmels en vonden dit verschijnsel zelfs bij bakkersgist. Schimmels blijken dus een uniek systeem te hebben om zichzelf te koelen. Ook de soorten die geen bovengronds vruchtlichaam vormen.

Verdamping
Nader onderzoek toonde hoe de paddestoelen dat voor elkaar kregen. Eigenlijk lijkt hun techniek veel op het koelsysteem van bomen: geleidelijke verdamping van water. Dat gebeurt bijvoorbeeld bij paddestoelen via een rok onder de hoed.

Waarom schimmels het nodig vinden om zichzelf te koelen is en goede vraag die aanleiding is voor vervolgonderzoek. Ondertussen hebben de onderzoekers op hun kantoor met piepschuim, een kleine ventilator en een paar champignons een airco gebouwd waarmee ze kun kantoor duurzaam en goedkoop kunnen koelen.

Deze blog is een voortzetting van het boek Duurzaam groen en welzijn - Gratis voor donateurs van Stichting Groen Weert. (www.groenweert.nl).
Deel dit bericht met je netwerk via onderstaande buttons.

Kun je aan de bodem horen of het bos gezond is?

 Je zit in het bos op een omgevallen boom en luistert naar de zang van vogels, het kloppen van een specht en het ruisen van de wind in de boomtoppen. Of misschien ook wel een huilende wolf in de verte. Heel herkenbaar, toch? Iedere natuurliefhebber maakt dit mee. Zo kennen we het bos. Maar een Australische wetenschapper was daar niet helemaal tevreden mee. Hij ging een stap verder en deed wat aarde in een emmer om er thuis een microfoon in te steken. En jawel, ook daar hoorde hij geluiden.

Foto: Pixabay

Deze bioloog, Jack Robbinson, is verbonden aan de Flinders Universiteit in Australië. Hij ontdekte dat je met een geschikte microfoon in de bosbodem de geluiden kun horen van onder andere knagende wormen, springende springstaartjes en het groeien van wortels.

Om zeker te zijn breidde hij het onderzoek uit en onderzocht met zijn team bodems waar recent de bomen gekapt zijn en in bossen die zich al gedurende vijftig jaar konden ontwikkelen. Om invloed van buiten uit te sluiten namen ze bodemmonsters mee naar het laboratorium om daar in geluiddichte kamers opnieuw metingen te doen. In de grond van herstelde bossen registreerden zij een symfonie aan geluiden, sommige zeer zacht andere veel duidelijker. Dit was een aanwijzing dat de biodiversiteit in de bodem redelijk groot was. Dat was heel anders in de grond van gekapte bossen. Daar was vrijwel niets te horen.

Biodiversiteit beter te monitoren

Dit onderzoek opent perspectieven om het onderzoek naar biodiversiteit in de bodem voort te zetten en uit te breiden, zonder de bodem zelf te verstoren. 

In gezonde bodem is dus een grote biodiversiteit aanwezig. Dat was uit andere onderzoeken al bekend, maar die onderzoeken waren destructief. Bodemmonsters werden uit elkaar gehaald en onder de microscoop onderzocht. Met non-destructief onderzoek door middel van geluid is het gemakkelijker om de biodiversiteit van onder andere bosbodems te monitoren. En ook nog eens goedkoper.

Dus als je binnenkort weer eens een wandeling door het bos maakt, leg dan eens je oor te luisteren in het zachte mos. Misschien gaat er een wereld voor je open.

Deze blog is een voortzetting van het boek Duurzaam groen en welzijn - Gratis voor donateurs van Stichting Groen Weert. (www.groenweert.nl).
Deel dit bericht met je netwerk via onderstaande buttons.

Planten maken geluiden
Een kleine toevoeging. Planten schijnen zelfs (klik)geluiden te maken.
Hier lees je er meer over: https://scientias.nl/klik-klik-planten-blijken-geluid-te-maken-als-ze-het-moeilijk-hebben/ 

Kunnen bos en bodem CO2 terugdringen?

Europa en de Verenigde Naties doen er alles aan om ons leefklimaat te behoeden voor verdere verslechtering. Zo wil de EU tegen 2030 50% minder uitstoot van CO₂. En moet tegen 2030 ook minstens 30% van het EU grondgebied beschermde natuur zijn om de biodiversiteit te beschermen. Tegen 2050 moet dan de uitstoot door menselijke activiteit tot 0 gereduceerd zijn. Om dat laatste een steuntje in de rug te geven heeft de EU nu besloten om CO₂ uitstoot te belasten, zodat de burger ervoor betaalt via de gasrekening en de benzinepomp.

Om koolstof rond 2050 uit atmosfeer te verwijderen gokken de VN op de bijdrage, die de bossen en de bodem (van bossen, moerassen en grasland) aan de koolstofreductie kunnen leveren.

De gedachten achter het inzetten op bos en bodem wordt ingegeven door het besef dat er één sector is, die niet aan de verwachtingen kan voldoen: de landbouw. Bos en bodem kunnen (op papier) tot 10 ton CO₂ per hectare opslaan. Jawel, in theorie zou dat kunnen. Maar er wordt dan geen rekening gehouden met zaken als:

• Stormschade
• Ziekten
• Ontbossing voor houtproducten of landbouwarealen
• Droogte

Die capaciteit van 10 ton is dan ook veel te optimistisch. Bovendien hebben de bij de VN aangesloten landen plannen ingediend die de koolstofvermindering niet kwantificeren. Lekker makkelijk! En daar komt nog eens bij dat de gebruikte rekenmodellen onnauwkeurig zijn. Wetenschappers pleiten dan ook voor strengere maatregelen, dwang en betere rekenmodellen.

Moeder Aarde bestrijdt de meest dominante soorten als een plaag.

Het  verlagen van de CO₂ uitstoot is voor alle landen op Aarde van levensbelang. Volgens veel wetenschappers zouden we nu al midden in een grote golf van uitsterven (massa extinctie) zitten. Om de menselijke samenleving in stand te houden is het essentieel om ook de biodiversiteit te beschermen. Maar de mens lijkt er vooralsnog alles aan te doen om de biodiversiteit verder onder druk te zetten. Door te weinig te doen tegen klimaatverandering en door teveel beslag te leggen op de natuur. Het besluit om 30% van ons grondgebied (op land en op zee) tot beschermde natuur  te maken is dan ook hard nodig.

In de geschiedenis van de Aarde hebben natuurrampen herhaaldelijk tot verhoogde CO₂ in de atmosfeer geleid, waarna er massaal soorten zijn uitgestorven. De dominante soorten waren toen het meest kwetsbaar. Zo ontdoet moeder natuur zich nu eenmaal van plagen. En op dit moment is de mens op Aarde de meest dominante soort.  En veroorzaken zelf een te hoog koolstofgehalte in de atmosfeer. Wij staan nu dus bovenaan de extinctie lijst.
Het lijkt erop dat we al midden in een (de zesde) extinctiegolf zitten. Onderzoekers laten zien dat de ene soort de andere meeneemt in zijn ondergang. 

Links om of rechts om zullen we moeten zorgen voor een vermindering van de koolstofuitstoot door menselijke activiteit. 0% zullen we nooit halen, maar we moeten ernaar streven daar dicht bij in de buurt te komen. Door de natuur de ruimte te geven, door emissies bij de bron aan te pakken en door technologische oplossingen moet dat lukken. Liefst nog ruim voor 2050, zodat ik het nog kan meemaken. Lukt dat niet, dan is de kans groot dat moeder Aarde zelf begint met een opruimactie tegen homo sapiens. En dat wil ik dan liever niet meemaken.

Deze blog is een voortzetting van het boek Duurzaam groen en welzijn - Gratis voor donateurs van Stichting Groen Weert. (www.groenweert.nl).
Deel dit bericht met je netwerk via onderstaande buttons.

Hoe geven planten ervaringen door aan het nageslacht?

 Planten hebben geen brein en daarom is hun geheugen 100% gebaseerd op hun celstructuur, moleculaire en biochemische netwerken. Wetenschappers noemen dat het somatisch geheugen. Hiermee zijn planten in staat veranderingen in hun omgeving te herkennen, zodat ze zich deze veranderingen sneller herkennen als ze zich opnieuw voordoen. Nu is ontdekt dat deze 'kennis' via epigenetica wordt doorgegeven aan het nageslacht. 

Dieren beschikken over meer middelen om ervaringen door te geven aan volgende generaties. Maar planten zijn daarin beperkt omdat ze geen brein hebben, terwijl hun gebondenheid aan een bepaalde plek juist voor extra omgevingsstress kan zorgen. Zeker in deze tijden van snelle klimaatverandering.
Een plantengeneticus aan de Universiteit van Florence vroeg zich daarom af, hoe dat bij planten werkt. Welk mechanisme daarbij in actie komt.

Ook zonder brein kun je een geheugen hebben

Bekende stressfactoren van planten zijn temperatuur, droogte of juist nattigheid, zout, overbemesting, zware metalen en ziekteverwekkers. Op al die factoren moet een plant reageren om zijn voortbestaan veilig te stellen. Maar nu blijkt dat planten deze ervaringen vastleggen in hun geheugen en ook aan volgende generaties kunnen doorgeven. En wel, zonder dat het erfelijk materiaal (DNA) verandert, zodat dat de plant als soort behouden blijft. Het mechanisme hiervoor is epigenetica. 

De volgende stap in hun onderzoek is, dat de wetenschappers nu proberen het epigenetisch alfabet proberen te ontrafelen. Dat kan meer inzicht geven op het functioneren van epigenetica als leerproces.
Zo zie je maar, dat de natuur op alle fronten heel goed in staat is zich aan veranderende omstandigheden aan te passen. Je hebt er zelfs geen hersenen voor nodig.

Deze blog is een voortzetting van het boek Duurzaam groen en welzijn - Gratis voor donateurs van Stichting Groen Weert. (www.groenweert.nl).
Deel dit bericht met je netwerk via onderstaande buttons.

Welk nut heeft biodiversiteit?

 We kennen biodiversiteit ook als "de natuur". Het omvat alle levende organismen op Aarde. Verder dan onze planeet kunnen we vooralsnog niet kijken. En op deze kleine blauwe stip in het universum hebben wetenschappers inmiddels zo'n 2 miljoen soorten (en ondersoorten) onderzocht en beschreven. Dat is minder dan een kwart van alle leven dat er waarschijnlijk met ons mensen de aardbol deelt, bacteriën niet meegerekend. En al dat leven werkt met elkaar samen om het leven op Aarde mogelijk te maken. 

Verontrustend is dat we al decennia constateren dat de biodiversiteit op Aarde achteruit gaat, hard achteruit gaat. Kijk maar eens naar de onderstaande graphic van het Wereld Natuurfonds.

 Ecosysteemdiensten

Al die ruim 8 miljoen soorten werken samen en dragen bij aan het leefbaar houden van de Aarde. En de natuur regelt zelf wanneer het moet ingrijpen als er een soort gaat domineren en een plaag wordt. Althans, zo zou het moeten zijn. Door toedoen van de mens zijn er soorten verdwenen en zijn andere gaan domineren, inclusief de soort Mens.

Voor de mensen is een gezond ecosysteem erg belangrijk. Op die manier draagt de natuur bij aan een evenwichtige manier van voedselproductie, kustbescherming, klimaatregulatie en zelfs het produceren van medicijnen. Wij zijn als mensen geneigd om overal een prijskaartje aan te hangen. We drukken alles om ons heen graag uit in waarden, bij voorkeur in geld. Welnu, ook ecosysteemdiensten kunnen beprijsd worden. Denk bijvoorbeeld aan koraalriffen: € 350.000 per hectare, per jaar. Een groep wetenschappers heeft recent uitgerekend wat de wereldwijde ecosysteemdiensten waard zijn: liefst 145 biljoen Euro per jaar. Gratis! En dat dus berekend voor de ons bekende soorten, wat minder dan een kwart van het totaal is.

Kunnen we dat geld niet beter benutten om de Aarde leefbaar te houden?

Bomen hebben andere ecosysteemdiensten dan micro-organismen en bodemschimmels. Maar beide zijn wel van elkaar afhankelijk. Het bodemleven zorgt ook voor gezonde bodems voor de productie van voedselgewassen. In een gezonde bodem hoeven boeren minder te investeren door kunstmest en gewasbeschermingschemicaliën toe te voegen. Betere opbrengsten, gezondere gewassen, minder kosten. En dat allemaal gratis geleverd door moeder natuur. Je moet als boer wel die stap willen maken.

Achteruitgang 

Als één soort verdwijnt zullen er andere volgen. De ene soort is namelijk afhankelijk van ander(e). Zo ontstaat een domino-effect, dat steeds sneller gaat. Dat zien we nu dus gebeuren. Oorzaken zijn de toenemende mensenmassa, de klimaatverandering, introductie van invasieve soorten, ontbossing verontreiniging van zeeën en oceanen en overbevissing. Niet toevallig dat de meeste problemen door de mensen veroorzaakt worden. Wij staan niet boven de natuur, we zijn een onderdeel van de biodiversiteit en net als alle andere soorten is ons voortbestaan afhankelijk van andere soorten. Soorten die in rap tempo verdwijnen. En daarmee is ook het voortbestaan van de mens in gedrang.

Wij mensen zijn gewend om veel voorkomende problemen met technologie op te lossen. De ironie wil, dat onze wetenschappers al druk zijn met het verkennen van het universum waar we naartoe kunnen verhuizen om als soort verder te leven. Dat kost gigantisch veel geld zonder dat we garanties hebben, dat er überhaupt een geschikte planeet binnen bereik bestaat.
Kunnen we dat geld niet beter benutten om onze Aardbol leefbaar te houden?

Deze blog is een voortzetting van het boek Duurzaam groen en welzijn - Gratis voor donateurs van Stichting Groen Weert. (www.groenweert.nl).
Deel dit bericht met je netwerk via onderstaande buttons.