Hoe beoordeel je eco-systeemdiensten?

Dankzij de biodiversiteit kan de natuur ons alles leveren wat nodig is om als soort te overleven. Voorwaarde is is, dat de natuur in evenwicht is. Dan levert dat samenspel van biodiversiteit gratis wat we nodig hebben. Verstoren we dat evenwicht dan rijzen de kosten om te overleven de pan uit. Daar profiteert alleen de industrie van en als burger/consument trek je aan het kortste eind.
Biodiversiteit is meer dan een verscheidenheid van soorten binnen een bepaald ecosysteem. Het gaat om de samenhang van die soorten. Als dat in evenwicht is levert dat ecosysteem ons diensten: de ecosysteemdiensten. Je kunt het ook de maatschappelijke baten noemen.

Schema ecosysteemdiensten: www.biodiversiteit.nl

Ecosystemen leveren diensten die onmisbaar zijn voor een gezond en evenwichtig bestaan van alle levende wezens, dus ook van mensen. Het verlies van soorten brengt het ecosysteem uit haar evenwicht. Een onstabiel ecosysteem bedreigt het voortbestaan van soorten, die deel uitmaken van het ecosysteem, of die ervan afhankelijk zijn. En de mens is ook een van die soorten die deel uitmaken van het ecosysteem.

Wat biedt ons het ecosysteem?
De ecosysteemdiensten bestaan uit een breed scala van onderwerpen.
Denk aan:

• Drinkwatervoorziening
  Het grootste deel van het water op Aarde is zout. Via de waterkringloop verkrijgen we zoet water dat we voor allerlei doeleinden gebruiken. De natuur zorgt voor verdeling en helpt bij de filtering van het water. Helaas is zoet water niet over de gehele Aarde gelijk verdeeld en dat kan wel eens tot lokale conflicten leiden.
• Waterberging of buffer
  Regenwater komt soms op momenten dat we het niet allemaal nodig hebben. Bodem structuren, rivieren, meren en vegetatie  bufferen het water, zodat het niet meteen naar de zouten oceanen terugvloeit.
• Koelte in de stad
  Planten en vooral bomen zorgen door schaduw en verdamping voor koelte in stedelijke gebieden en verlagen zo de kans op hittestress in de steeds vaker voorkomende periodes van extreme warmte.
• Stoffilter
  Planten en vooral bomen kunnen met hun structuren (bladeren en takken) fijnstof filteren. Mits de juiste soorten op de juiste plekken worden ingezet.
• CO₂ opslag
  Via fotosynthese kunnen groene planten koolstof vastleggen.
• Zuurstof
  Een bijproduct van fotosynthese is zuurstof. Zonder zuurstof is het leven zoals wij dat kennen niet mogelijk.
  
             De biodiversiteit is ons natuurlijk kapitaal.
• Grondstoffen
  Planten en dieren leveren grondstoffen die wij mensen gebruiken om producten te maken die het leven aangenaam maken. Zelfs medicijnen worden vaak zo gemaakt.
• Voedsel
  Planten en dieren vormen tevens een bron van voedsel. Dat kan niet tot stand komen zonder medewerking van organismen, zoals insecten, bacteriën en schimmels. Die zorgen voor bestuiving, voor voeding uit de bodem, voor fermentatie, etc.
• Genetisch materiaal
  Een rijke biodiversiteit is een bron voor genen om die diversiteit in stand te houden. 
• Cultuur
  Groen in de omgeving en de grondstoffen die de natuur levert, dienen vaak als ankerpunt voor onze identiteit en worden gebruikt om daar uiting aan te geven.
• Beheersing van plagen en ziekten
  De natuur is heel goed in staat om plagen te beheersen, mits de biodiversiteit in evenwicht is. Er zijn dan geen, of nauwelijks, chemische middelen nodig.
• Energie
  Duurzaam geoogst groen en zogenaamde reststromen leveren 'biobrandstoffen'. Van zonlicht, wind en bewegend water kunnen we duurzaam hernieuwbare elektriciteit maken. 

Duurzaamheid

Het bijzondere van ecosystemen is dat zij meerdere diensten tegelijk leveren. Denk aan een bos, dat windstromen afremt, koolstof opneemt, de lucht filtert, zuurstof produceert en hout als bouwstof levert. Dit nog los van planten in het bos die als voedsel of medicijn gebruikt kunnen worden.  Dit blijft duurzaam beschikbaar, mits we geen verstorende ingrepen plegen. En dat gratis, of tegen zeer lage kosten.

Groene ecosystemen kunnen ook helpen het water in steden te beheersen, zodat bij pieken van neerslag niet direct de zaak overstroomt. Mits goed uitgevoerd zijn deze structuren over langere termijnen en tegen zeer lage kosten inzetbaar. De komende jaren wordt deze ecosysteemdienst steeds belangrijker

Soms verandert er iets in een ecosysteem en bereikt die verandering een kantelpunt. Dan ontstaat een ketenreactie van gevolgen, die niet meer terug te draaien zijn. Bijvoorbeeld in een koraalrif sterven massaal zee-egels als gevolg van een ziekte. Daardoor raakt het koraal overgroeid met algen en ook het koraal sterf af. Zo verdwijnt een belangrijk leefgebied voor talrijke vissoorten, ook soorten die voor de visserij belangrijk zijn. En het gebied is minder aantrekkelijk voor toeristen. Zo'n ineenstorting van een ecosysteem heeft dus niet alleen grote gevolgen voor de natuur, maar ook voor de economie. De biodiversiteit is ons natuurlijk kapitaal.

#TreeTag

Medio 2020 werd in meerdere steden in Europa begonnen met het aanbrengen van TreeTags. Dit is een waterdicht verpakt document met cijfers en pictogrammen om de waarde van bomen aan te tonen. Bijvoorbeeld hoeveel zuurstof deze boom produceert, hoeveel water hij verbruikt, hoeveel CO2 hij opslaat en hoeveel koeling hij verschaft. 
Deze tags worden aangebracht op monumentale bomen die op plaatsen staan waar veel mensen komen. Zo wordt de boodschap wijd verspreid.

Deze blog is een voortzetting van het boek Duurzaam groen en welzijn
Blijf op de hoogte en abonneer je op de nieuwsbrief: http://eepurl.com/bRSGNP
Deel dit bericht met je netwerk via onderstaande buttons.