De eik als godenboom

Bloeiende Zomereik

 Bomen zijn de meest dominante planten op onze planeet. Ze worden groot, ze worden oud en bieden veel voor hun omgeving. In Europa neemt de eik een bijzondere plaats in. Bij Scandinavische, Midden- Europese en Zuid-Europese volksstammen kreeg de eik zelfs een goden status. Onder eiken werd vergaderd, goden vereerd en recht gesproken. En dat was niet voor niets. Omdat eiken bijzonder oud kunnen worden, groot en imposant uitzien en niet op de laatste plaats veel te bieden hadden voor een grote biodiversiteit zagen de prehistorische Europeanen de eik als iets bovennatuurlijks. Ze hebben een directe verbinding met de goden daarboven. Goden zoals Thor en Wodan. Maar ook Daghdha (Kelten), Zeus (Grieken) en Jupiter (Romeinen).

In het prehistorische Nederland vormde de eik een verbinding met de goden in het algemeen en Wodan in het bijzonder. Die rol voor de eik was terecht, in elk geval voor de Germanen die toen leefden. In hun ogen was de eik een boom die het eeuwige leven had. Niemand kon zich een voorstelling maken van een mogelijk einde van de eik,...over 1000 of 1500 jaar. De waarnemingshorizon strekte zich hooguit over drie generaties uit. Die boom stond er al toen ik geboren werd en hij staat er nog als ik naar de goden in de hemel vertrek. Misschien wel door tot in de top van die boom te klimmen. Dat beeld dwong respect af.

Eiken geven veel

Oude eiken die zulke memorabele leeftijden bereiken worden in 'ons' Europa steeds zeldzamer. Maar er zijn nog steeds oude knarren die tussen 1000 en 1500 jaar hun omgeving verrijken. En ze worden terecht beschermd en gerespecteerd door de lokale bevolking. Niet alleen het uiterlijk van de eik is indrukwekkend, ook wat hij geeft aan zijn directe omgeving: voedsel, schone lucht, onderdak, kraamkamer, veiligheid, koelte, verkleint wateroverlast en voorkomt aardverschuivingen.
Inlandse eiken geven onderdak aan meer dan 250 organismen en is daarmee koploper in dienstbaarheid aan het ecosysteem. Zelfs na hun dood zijn ze dienstbaar aan hun omgeving. Belangeloos, bomen eisen daar niets voor terug. Hooguit respect en de vrijheid om op die plek oud te mogen worden.

Zoals de natuur in het algemeen, geven ook oude imposante bomen mentale rust. Eiken en beuken doen dat extra goed. Ieder mens zou een mooie grote, oude boom in zijn directe woonomgeving moeten hebben. Het is een mentaal ankerpunt die zowel de plek als de mensen in zijn buurt een speciale identiteit verlenen. Voor sommige mensen heeft het iets spiritueels. Je wilt zo'n boom knuffelen. 
Hoe ouder de boom hoe groter het verdriet als hij er niet meer is. Zelfs als je niets met bomen hebt.

Deze blog is een voortzetting van het boek Duurzaam groen en welzijn - Gratis voor donateurs van Stichting Groen Weert. (www.groenweert.nl).|
Deel dit bericht met je netwerk via onderstaande buttons.